Je bent wel erg vasthoudend, hoorde ik deze week, toen ik feedback vroeg over mijn persoonlijk leiderschap. Ik moest er even op kauwen. Is vasthoudendheid een kwaliteit of kwalijk gedrag? Waarschijnlijk ligt het antwoord in het midden. Het is een zogenaamd person-effect dat ik niet voor het eerst hoor. Lange tijd hielp het me om organisaties op koers te houden. Maar ik ging persoonlijk ook eens bijna kopje onder, toen ik niet los wilde laten wie mij al lang had verlaten. Vasthouden en op tijd leren loslaten is een levenskunst voor mij geworden.
Leiderschap vraagt Levenskunst
Leiderschap vraagt Levenskunst. Die kunst onder de knie krijgen ging niet van zelf. Tussen 2019 en 2022 pluisde ik daarvoor het leven van Hemma uit. Ik verwerkte wat ik over haar kon vinden in mijn zelf uitgegeven boek De Binnenvrouw. Hemma was een vrouwelijke leider die rond het jaar 980 werd geboren. Ze regeerde over grote delen van het huidige Oostenrijk en Slovenië. Ze werd daarvoor waarschijnlijk opgeleid in Zuid Duitsland door Keizer Heinrich II en zijn vrouw Kunigunde. Maar haar persoonlijk leven was bepaald geen glijbaan. Hemma’s levensloop als vrouwelijke leider avant la lettre inspireerde me, ruim 1000 jaar na haar dood.
Hoe was haar leiderschap mogelijk, in die donkere tijd voor vrouwen? Ze bouwde vele gemeenschapshuizen, kerken en scholen voordat die zo heetten. Had zij dat zonder vasthoudendheid en haar levenskunst gered? Ooit leerde ik van de leiders die mij voor gingen, dat ik me moest realiseren dat ik slechts een passant was. En dat mijn werk en wie ik zelf was gescheiden werelden moesten zijn en blijven. Dat schuurde voor mij. Het zette mij aan om leiderschap beter te leren begrijpen.
Persoonlijk leiderschap betekent dat je ergens voor moet gaan staan
Het is nu vele meters vakliteratuur later. Van dienend leiderschap tot crisismanagement en bakken vol over betrouwbaar besturen. De harde en de zachte governance dagelijks in de praktijk brengend. Van de levensreis van Hemma leerde ik het meest. Dat persoonlijk leiderschap betekent dat je als mens letterlijk ergens voor moet gaan staan. Vooral als het tegenzit. Je mond open doen en zeggen: dit is mijn missie en hier ligt mijn grens.
Maar waar is dan mijn ruimte? Daar zou die feedback van deze week zomaar over kunnen gaan. Hoe en waar vinden we elkaar, als iemand erg vasthoudend doet. Want mensen verbinden zich met mensen in plaats van met functies of procedures. Er schiet me spontaan een mooie wedervraag te binnen. Laat ik die maar even vasthouden 😉